IDAP | KisStartup

Chuyển đổi số – Gìn giữ và làm giàu giá trị văn hóa bản địa trong kỷ nguyên số

Trong nhiều năm qua, khi nói về chuyển đổi số, người ta thường nhấn mạnh đến năng suất, hiệu quả và kinh tế. Nhưng trên hành trình thực tiễn của Dự án IDAP – Chuyển đổi số Bao trùm, KisStartup nhìn thấy một khía cạnh sâu sắc hơn: chuyển đổi số không chỉ thay đổi kinh tế, mà còn gìn giữ và làm giàu văn hóa – chính là linh hồn của cộng đồng.

Ở những bản làng vùng cao Lào Cai, Sơn La, công nghệ không đến như một làn sóng xa lạ, mà dần trở thành cầu nối để bản sắc địa phương bước ra thế giới, giúp di sản văn hóa sống lại trong hình thức mới – số hóa, lan tỏa, và được trao truyền qua thế hệ trẻ.

Khi công nghệ trở thành người kể chuyện của bản sắc

Từ những chương trình huấn luyện của IDAP, nhiều nghệ nhân, thầy cô và thanh niên dân tộc thiểu số đã bắt đầu học cách ghi lại, lưu trữ và giới thiệu di sản bằng công cụ số. Những lớp học nhỏ về dựng video, chụp ảnh sản phẩm, thiết kế nội dung dần trở thành nơi “kể chuyện văn hóa” theo cách của người bản địa.
Tại Sơn La, Giảng viên Lò Thị Ngọc Diệp cùng nhóm sinh viên Đại học Tây Bắc phối hợp để số hóa các đặc trưng văn hóa Thái, đưa các buổi biểu diễn, clip hướng dẫn lên mạng xã hội.

Những nỗ lực như thế đang biến youtube thành trường học mở, nơi giá trị văn hóa được chuyển hóa thành sản phẩm, dịch vụ sáng tạo – lớp học nhạc cụ, tour trải nghiệm văn hóa, lớp dạy thêu trang phục dân tộc, hay workshop làm đồ thủ công truyền thống.

Ở Lào Cai, TS. Đặng Thị Oanh cùng các giảng viên, sinh viên sưu tầm và phát triển các đặc trưng văn hóa của các nhóm dân tộc, đặc biệt người Dao, phát triển những hiểu biết của cộng đồng về tín ngưỡng của người Dao. Những nỗ lực của chị Vàng Thị Mai thu thập các bài hát then giai điệu cổ của người Tày ở Bản Liền được nhân lên cùng sự cổ vũ của cộng đồng. Lớp học nhỏ của chị được duy trì để phát triển khi mọi người đến học và được truyền dạy và được quảng bá trên nền tảng youtube, facebook.

Công nghệ số – người bạn đồng hành của di sản

Trên thế giới, công nghệ đang trở thành “bộ nhớ mở rộng” của nhân loại, giúp lưu giữ và phục dựng những gì tưởng như đã mai một. Ở Guatemala, ứng dụng Duolingo thêm ngôn ngữ K’iche’ của người Maya, góp phần hồi sinh tiếng nói từng bên bờ quên lãng. Tại Bolivia, ứng dụng OEI App lưu giữ năm ngôn ngữ bản địa với hệ thống phát âm và từ điển điện tử, giúp học sinh vùng núi dễ dàng học lại tiếng mẹ đẻ. Ở Úc, Canada, New Zealand, công nghệ VR360, 3D scanning và thực tế ảo được dùng để phục dựng lễ hội, nhà sàn, đồ gốm và các điệu múa cổ – giúp công chúng toàn cầu được “dạo bước” trong không gian văn hóa bản địa dù ở cách nửa vòng trái đất.

Một số dự án còn thử nghiệm blockchain để bảo vệ bản quyền tri thức cộng đồng – từ mẫu hoa văn, công thức nhuộm chàm, đến bài thuốc dân gian – đảm bảo rằng tri thức truyền thống được chia sẻ công bằng và không bị chiếm dụng thương mại.

Những công nghệ như AI, thực tế ảo, lưu trữ đám mây, ngôn ngữ học số, và blockchain đang giúp di sản được tái sinh dưới hình thức mới: sống động, tiếp cận được và có thể tương tác. Nhưng trên hết, chúng chỉ thực sự có ý nghĩa khi cộng đồng bản địa là người kể chuyện chính.

Bài học từ IDAP: Khi cộng đồng làm chủ công nghệ

Kinh nghiệm từ các chương trình ở Lào Cai và Sơn La cho thấy, khi chuyển đổi số bắt đầu từ văn hóa, nó tạo ra sự gắn kết bền vững hơn bất kỳ dự án kỹ thuật nào.

Ở Bản Liền, người Tày không chỉ số hóa quy trình sản xuất trà cổ thụ mà còn kể lại lịch sử cây trà qua video ngắn, chia sẻ phong tục hái lá, chế biến và mời trà trong dịp lễ tết. Trang fanpage “Hương trà Bản Liền” không chỉ bán hàng mà còn trở thành kênh giáo dục văn hóa sống động.

Tại Bản Lùn, cộng đồng người Thái tổ chức lớp học dân ca kết hợp livestream. Trẻ em không chỉ học hát, mà học cách quay video, dựng clip, phụ trách phần mô tả và phụ đề. Cả bản cùng tham gia, mỗi người một phần việc – và kết quả là một kho dữ liệu số về âm nhạc dân tộc được chính cộng đồng tạo ra.

IDAP gọi cách làm này là “chuyển đổi số cộng đồng dẫn dắt” – công nghệ được “nội địa hóa” bởi người dân, chứ không áp đặt từ bên ngoài. Chính điều đó khiến văn hóa sống và phát triển tự nhiên, đồng thời tạo ra giá trị kinh tế mới mà không làm mất đi bản sắc.

Gìn giữ để phát triển – phát triển để lan tỏa

Công nghệ có thể giúp bảo tồn, nhưng mục tiêu cuối cùng vẫn là đưa văn hóa trở lại đời sống hiện đại. Những lớp học nhạc cụ, tour trải nghiệm, video kể chuyện nghề hay sản phẩm lưu niệm đều là cách chuyển hóa di sản thành giá trị thực.

Ở đó, mỗi bài hát, điệu múa, họa tiết thổ cẩm không còn nằm trong tủ kính hay sách nghiên cứu, mà được số hóa, chia sẻ, và trở thành nguồn cảm hứng sáng tạo cho thế hệ mới. Khi một em học sinh ở Sơn La có thể dạy đàn tính qua TikTok, hay một nghệ nhân ở Bản Khảo mở lớp nhuộm chàm online, thì văn hóa đã thật sự bước vào kỷ nguyên số theo cách đậm chất con người Việt Nam – mộc mạc, kiên nhẫn và sáng tạo.

Thách thức và tầm nhìn

Chuyển đổi số trong lĩnh vực văn hóa đặt ra nhiều thách thức: cân bằng giữa bảo tồn và thương mại, giữa mở rộng và bảo mật tri thức cộng đồng. Nếu công nghệ được sử dụng thiếu định hướng, di sản có thể bị bóp méo hoặc chiếm dụng. Vì thế, điều cốt lõi là quyền làm chủ nội dung và tri thức phải thuộc về cộng đồng bản địa.

KisStartup và các đối tác trong IDAP hướng tới mô hình phát triển văn hóa bền vững, nơi công nghệ chỉ đóng vai trò hỗ trợ – giúp cộng đồng tự kể chuyện, tự lan tỏa và tự tạo giá trị.

Hành trình kế tiếp

Từ những lớp học nhỏ về quay phim, dựng clip ở Sơn La, đến những sản phẩm du lịch văn hóa ở Lào Cai, chuyển đổi số đang thắp lại ngọn lửa sáng tạo trong mỗi cộng đồng. Khi công nghệ trở thành công cụ của văn hóa – chứ không thay thế nó – chúng ta sẽ thấy một tương lai nơi bản sắc dân tộc không bị mất đi, mà được tái sinh trong thế giới số.

“Chuyển đổi số không làm mờ đi truyền thống – nó làm cho truyền thống cất tiếng nói mới.”

Và chính những người trẻ, những nghệ nhân, những người thầy, những doanh nghiệp nhỏ nơi miền núi… đang cùng KisStartup viết tiếp câu chuyện ấy – hành trình làm cho văn hóa sống động hơn, lan tỏa hơn và có giá trị hơn trong kỷ nguyên số.

© Bản quyền thuộc về KisStartup. Nội dung được phát triển trong khuôn khổ dự án IDAP- Tăng cường hệ sinh thái chuyển đổi số bao trùm. Mọi hình thức sao chép, trích dẫn hoặc sử dụng lại cần ghi rõ nguồn KisStartup/IDAP

Tác giả:

Nguyễn Đặng Tuấn Minh

Từ khóa:

chuyển đổi số

KisStartup

IDAP

Phát triển văn hóa bền vững

Bản sắc địa phương

Thuê ngoài R&D: Đẩy nhanh đổi mới công nghệ trong SME

Trong nhiều năm làm việc với doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), nhà khoa học, startup công nghệ cũng như các tổ chức quốc tế, KisStartup quan sát thấy một nghịch lý: nguồn lực đổi mới thì dồi dào nhưng lại phân mảnh, thiếu kết nối. Ở một bên, các nhà khoa học và startup công nghệ sở hữu nhiều kết quả nghiên cứu có tiềm năng, nhưng khó tìm đầu ra, thiếu môi trường thử nghiệm thực tế, và thường gặp rào cản thương mại hóa. Ở bên kia, SME và hợp tác xã – vốn chiếm tỷ lệ áp đảo trong nền kinh tế Việt Nam – lại thiếu vốn, nhân lực, thiết bị, và tri thức để tự đầu tư R&D, nhưng họ có nhu cầu cấp thiết: đổi mới công nghệ để nâng cao giá trị sản phẩm, đáp ứng yêu cầu thị trường ngày càng khắt khe về chất lượng, truy xuất nguồn gốc và tiêu chuẩn xanh.

Cách tiếp cận từ quan sát hệ sinh thái

KisStartup không đi theo hướng đơn lẻ, mà xây dựng cách tiếp cận hệ sinh thái, trong đó từng chương trình là một “mảnh ghép” để bổ sung và thử nghiệm các ý tưởng.

Từ LIF Global: KisStartup đồng hành cùng Học viện Kỹ thuật Hoàng gia Anh để hỗ trợ các nhà khoa học thương mại hóa kết quả nghiên cứu. Qua đó, KisStartup nhìn rõ khoảng cách giữa phòng thí nghiệm và thị trường – và thấy rằng nhiều công nghệ có thể giải quyết những vấn đề rất cụ thể của SME nếu có cầu nối tin cậy.
Từ IDAP (Inclusive Digital Acceleration Program): KisStartup triển khai các mô hình chuyển đổi số và xanh cho SME ở Lào Cai, Sơn La. Chính từ những thử nghiệm thực địa này, KisStartup nhận ra giá trị của việc coi SME không chỉ là “người nhận công nghệ”, mà là đối tác đồng sáng tạo – tham gia ngay từ khâu thử nghiệm, phản hồi, điều chỉnh.

Những quan sát này dẫn đến một nhận định quan trọng: để công nghệ thực sự có tác động, cần một cơ chế trung gian giúp SME tiếp cận công nghệ theo cách linh hoạt, chi phí thấp, đồng thời giúp nhà khoa học và startup tìm thấy nơi thử nghiệm và thị trường ban đầu. Đây chính là tiền đề cho mô hình thuê ngoài R&D.

Dịch vụ và hệ sinh thái thương mại hóa do KisStartup phát triển

Từ thực tiễn đó, KisStartup thiết kế và vận hành dịch vụ thuê ngoài R&D như một “hub thương mại hóa công nghệ”. SME không phải đầu tư cả bộ máy R&D nội bộ, mà chỉ cần mô tả nhu cầu đổi mới, những vấn đề trong sản xuất hay thị trường. KisStartup đứng ra kết nối họ với nhà khoa học, startup công nghệ, chuyên gia kỹ thuật phù hợp, đồng thời đảm bảo một môi trường thử nghiệm an toàn, đáng tin cậy.

Điểm đặc biệt trong cách làm của KisStartup là nhấn mạnh đến niềm tin. Trong bối cảnh Việt Nam, nơi quá trình chuyển giao công nghệ thường vướng phải nghi ngại giữa các bên, KisStartup tạo dựng sự tin cậy thông qua cơ chế minh bạch, đào tạo đi kèm, kiểm nghiệm sản phẩm, và hỗ trợ bước đầu thương mại hóa. Nhờ đó, SME tin rằng họ không “mua rủi ro”, còn nhà khoa học và startup tin rằng công nghệ của mình không bị bỏ phí.

Thực tiễn triển khai tại IDAP minh họa rõ nhất: từ công nghệ sấy mận giúp nông dân tránh rớt giá, trà từ lá tre già vốn bỏ đi, đến nước rửa hữu cơ từ trái cây thừa. Tất cả đều cho thấy rằng chỉ cần có “cầu nối tin cậy”, những ý tưởng công nghệ nhỏ có thể trở thành sản phẩm thực sự tạo tác động kinh tế và môi trường.

Vì sao thuê ngoài R&D phù hợp với SME Việt Nam

Trong bối cảnh SME toàn cầu, thuê ngoài R&D đã được chứng minh mang lại nhiều lợi ích: tiết kiệm chi phí, rút ngắn thời gian ra thị trường, mở rộng năng lực công nghệ và giảm rủi ro (ReAnIn, 2024; Cognitive Market Research, 2023). Nghiên cứu ở châu Âu cho thấy SME thuê ngoài tạo ra nhiều ý tưởng sản phẩm mới hơn 28% so với doanh nghiệp chỉ dùng R&D nội bộ (Un, 2018). Khảo sát ở Slovenia ghi nhận 32% SME áp dụng thuê ngoài R&D, chủ yếu ở giai đoạn nghiên cứu ứng dụng để nhanh chóng đưa sản phẩm ra thị trường (Hojnik & Rebernik, 2012). Những con số này phản ánh một xu hướng toàn cầu – SME không cần sở hữu toàn bộ năng lực nghiên cứu, nhưng vẫn có thể đổi mới bằng cách tận dụng mạng lưới chuyên gia và tổ chức trung gian.

Bảng tóm tắt

Lợi ích cụ thể	Tỷ lệ SME hưởng lợi
Tiết kiệm chi phí	68%
Rút ngắn thời gian ra thị trường	44%
Linh hoạt điều chỉnh quy mô	53%
Tiếp cận công nghệ/chuyên gia	74%
Chia sẻ rủi ro	37%
Tăng ý tưởng mới	+28%

Với Việt Nam, điều này càng có ý nghĩa khi đa số doanh nghiệp vừa và nhỏ hoạt động trong nông nghiệp, chế biến, thủ công – những ngành có nhiều phụ phẩm, nhiều điểm nghẽn kỹ thuật, nhưng cũng có nhiều cơ hội để áp dụng công nghệ giá rẻ, quy trình đơn giản nhằm gia tăng giá trị. Bằng việc đóng vai trò trung gian, KisStartup vừa khai thác triệt để công nghệ của các nhà khoa học, startup, vừa biến nhu cầu đổi mới của SME thành động lực cho thương mại hóa.

Cách tiếp cận hệ sinh thái của KisStartup – kết nối quan sát từ LIF, thí điểm từ IDAP, và mở rộng thành mô hình thuê ngoài R&D – cho thấy một hướng đi khả thi để thúc đẩy đổi mới sáng tạo tại Việt Nam. SME được hưởng lợi vì không còn bị loại ra khỏi cuộc chơi công nghệ do hạn chế nguồn lực; nhà khoa học và startup được tiếp thêm niềm tin và thị trường thực tế; còn cộng đồng địa phương có thêm sản phẩm xanh, bền vững. Mô hình này không chỉ giúp thương mại hóa nhanh hơn, ít rủi ro hơn, mà còn từng bước hình thành một môi trường đổi mới sáng tạo đáng tin cậy, nơi tri thức, công nghệ và thị trường gặp nhau vì sự phát triển của doanh nghiệp xanh hơn, hiệu quả hơn.

© Bản quyền thuộc về KisStartup. Nội dung được phát triển trong khuôn khổ dự án IDAP- Tăng cường hệ sinh thái chuyển đổi số bao trùm. Mọi hình thức sao chép, trích dẫn hoặc sử dụng lại cần ghi rõ nguồn KisStartup/IDAP

Tài liệu tham khảo:

Tác giả:

Nguyễn Đặng Tuấn Minh

Từ khóa:

Công nghệ và phần mềm trong giảng dạy đại học: Từ công cụ học tập đến nền tảng phát triển nguồn nhân lực số

Trong nhiều năm qua, phần mềm giáo dục thường được coi là “sản phẩm” để bán cho các trường đại học. Tuy nhiên, cách tiếp cận này đang bộc lộ hạn chế: nhà trường trở thành khách hàng, trong khi doanh nghiệp chỉ nhìn thấy lợi nhuận ngắn hạn. Điều cần thiết hiện nay là thay đổi tư duy: không nên coi trường đại học chỉ là khách hàng tiềm năng, mà phải nhìn họ như nơi hình thành nguồn nhân lực số trong tương lai.

Việc tích hợp phần mềm vào học liệu giảng dạy không chỉ tạo ra giá trị ngay trong lớp học, mà còn giúp doanh nghiệp giảm thiểu chi phí đào tạo người dùng sau này. Sinh viên khi tốt nghiệp đã quen thuộc với nền tảng, hành vi người dùng được hình thành từ sớm, và doanh nghiệp cũng nhận về một thế hệ lao động có sẵn kỹ năng số cần thiết.

Lợi ích ngắn hạn: Công cụ cho dạy và học hiện đại

Khi phần mềm trở thành học liệu, giảng viên và sinh viên được tiếp cận ngay với các công cụ hiện đại. Lớp học trở nên năng động nhờ phần mềm phản hồi tức thì, nền tảng học tập thích ứng, và công cụ trực tuyến cho phép sinh viên làm việc nhóm mọi lúc mọi nơi (MindpathTech, 2023; Rocket.Chat, 2023). Các tác vụ quản trị như điểm danh, quản lý dữ liệu sinh viên, chấm bài tự động cũng được số hóa, giúp giảng viên tiết kiệm thời gian để tập trung cho việc giảng dạy và hỗ trợ cá nhân (IITMS, 2023; Eself, 2023).

Một ví dụ dễ thấy là các trường kinh doanh sử dụng phần mềm ERP hoặc CRM làm học liệu. Thay vì học lý thuyết quản trị doanh nghiệp, sinh viên được thực hành trực tiếp trên hệ thống thật, hiểu cách quy trình tài chính, nhân sự, và bán hàng được liên kết. Cách học này không chỉ sinh động hơn mà còn giúp sinh viên “sẵn sàng đi làm” ngay sau khi tốt nghiệp.

Lợi ích dài hạn: Hình thành hành vi số và giảm chi phí đào tạo

Tác động quan trọng nhất của việc đưa phần mềm vào học liệu nằm ở lợi ích dài hạn. Sinh viên quen dần với hệ sinh thái công cụ số trong suốt quá trình học tập, từ đó xây dựng được năng lực số vững chắc: khả năng phân tích dữ liệu, làm việc nhóm trên nền tảng số, hay xử lý tình huống trong môi trường trực tuyến (Walden University, 2024). Doanh nghiệp khi tuyển dụng không còn phải mất nhiều chi phí để đào tạo lại, vì ứng viên đã được “huấn luyện” ngay trong giảng đường.

Đây là một chiến lược “đầu tư kép”: trường có nguồn lực hiện đại để nâng cao chất lượng giảng dạy, còn doanh nghiệp phần mềm tạo được tệp người dùng quen thuộc, trung thành và có kỹ năng, thay vì phải “giáo dục lại” từ đầu. Trong dài hạn, mối quan hệ này cũng mở ra các chương trình hợp tác nghiên cứu, đào tạo chứng chỉ chuyên sâu, và thử nghiệm sản phẩm mới ngay tại nhà trường (Explorance, 2023; 21K School, 2023).

Bài học từ thực tế: Hợp tác thay vì mua – bán

Trên thế giới, nhiều tập đoàn công nghệ đã lựa chọn đưa sản phẩm vào trường học như một phần của học liệu thay vì đơn thuần bán bản quyền. Microsoft với Office 365 for Education, Google với Google Workspace for Education, hay Adobe với Creative Cloud cho sinh viên đều là minh chứng rõ ràng. Các công cụ này không chỉ phục vụ học tập, mà còn xây dựng hành vi sử dụng bền vững, khiến sinh viên khi đi làm tiếp tục gắn bó với hệ sinh thái công nghệ đó.

Ở Việt Nam, một số trường đã bắt đầu hợp tác với doanh nghiệp phần mềm để đưa ứng dụng quản trị bán hàng, phân tích dữ liệu hoặc kế toán điện tử vào giảng dạy. Khi sinh viên thực hành trực tiếp, doanh nghiệp không chỉ quảng bá sản phẩm mà còn “gieo mầm” thói quen sử dụng trong thế hệ người dùng tương lai.

Bài học từ dự án IDAP

Dự án IDAP (Inclusive Digital Acceleration Program) đã đưa ý tưởng này vào thực tiễn khi kết nối các doanh nghiệp phần mềm với Phân viện Đại học Thái Nguyên tại Lào Cai. Trong khuôn khổ hợp tác, nhiều doanh nghiệp sẵn sàng tài trợ miễn phí phần mềm, học liệu và nền tảng để nhà trường đưa thẳng vào giảng dạy.

Một số ví dụ điển hình có thể kể đến:

EzCloud Global tài trợ nền tảng đặt phòng và quản lý khách sạn thông minh, đồng thời mở kho học liệu trực tuyến (https://academy.ezcloud.vn/) để sinh viên học về vận hành du lịch – khách sạn trong môi trường số.
Vinno – SlimCRM cung cấp miễn phí kho học liệu về quản lý dữ liệu khách hàng, sales và marketing trực tuyến, tích hợp AI để sinh viên thực hành trực tiếp trên các tình huống kinh doanh.
ACMan hỗ trợ phần mềm kế toán cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh, hợp tác xã, tặng tài khoản full tính năng cho giảng viên và bản demo cho sinh viên. Đi kèm là bộ sách chuyên môn, giúp sinh viên vừa học lý thuyết, vừa thao tác trên phần mềm.
Sapo đưa vào giảng dạy phần mềm quản lý bán hàng, quan hệ khách hàng và xuất hóa đơn điện tử – kỹ năng rất cần thiết cho SMEs.
Fchat tài trợ miễn phí phần mềm chatbot kèm tên miền cho sinh viên, đồng thời chuyển giao công nghệ, triển khai nền tảng e-learning và nhận sinh viên thực tập.

Các ví dụ trên cho thấy một sự thay đổi tư duy: doanh nghiệp phần mềm không chỉ “bán” mà cùng nhà trường đồng kiến tạo học liệu và trải nghiệm học tập số. Sinh viên không còn học “trên giấy”, mà học từ công cụ thực tế, giống như họ sẽ dùng sau khi tốt nghiệp.

Để tận dụng lợi ích này, trường đại học nên mở cửa và khuyến khích doanh nghiệp tham gia phát triển học liệu số. Thay vì lo ngại bị “thương mại hóa”, các trường có thể xem đây là cơ hội chia sẻ nguồn lực: giảng viên có thêm công cụ giảng dạy, sinh viên có trải nghiệm thực tế, doanh nghiệp được tiếp cận người dùng trẻ. Quan trọng hơn, điều này đặt nền móng cho một hệ sinh thái hợp tác bền vững, nơi giáo dục và công nghệ cùng phát triển.

Đưa phần mềm trở thành học liệu giảng dạy trong trường đại học không chỉ mang lại lợi ích trước mắt trong lớp học mà còn tạo ra giá trị dài hạn cho doanh nghiệp và xã hội. Đây không phải là câu chuyện bán sản phẩm, mà là một chiến lược phát triển nguồn nhân lực số từ sớm. Khi hành vi người dùng được hình thành trong quá trình học tập, doanh nghiệp giảm chi phí đào tạo, còn sinh viên trở thành những nhân lực “vừa tốt nghiệp đã sẵn sàng”. Đó chính là điểm gặp gỡ giữa lợi ích giáo dục và lợi ích thị trường.

Tài liệu tham khảo
MindpathTech. (2023). Benefits of education software solutions. Retrieved from

https://www.mindpathtech.com/blog/benefits-of-education-software-solutions/

Rocket.Chat. (2023). Software for education. Retrieved from

https://www.rocket.chat/blog/software-for-education

IITMS. (2023). Education management systems: Benefits, features, and implementation. Retrieved from

https://www.iitms.co.in/blog/education-management-systems-benefits-featu...

FasterCapital. (2023). Educational hardware devices: Building a successful startup in the educational hardware device industry. Retrieved from

https://fastercapital.com/content/Educational-hardware-devices--Building...

21K School. (2023). Advantages and disadvantages of technology in education. Retrieved from

https://www.21kschool.com/in/blog/advantages-disadvantages-of-technology...

Eself. (2023). Why is technology important in education?. Retrieved from

https://www.eself.ai/blog/why-is-technology-important-in-education/

Explorance. (2023). 7 ways technology in the classroom enhances student success. Retrieved from

https://www.explorance.com/blog/7-ways-technology-in-the-classroom-enhan...

Walden University. (2024). Top five benefits of technology in the classroom. Retrieved from

https://www.waldenu.edu/programs/education/resource/top-five-benefits-of...

Tác giả:

Nguyễn Đặng Tuấn Minh

Từ khóa:

IDAP

Công nghệ trong giảng dạy

Học hiện đại

nhân lực số

Phát triển nguồn nhân lực

Đại học và doanh nghiệp cùng kiến tạo hệ sinh thái chuyển đổi số: Bài học từ Lào Cai và Sơn La

Sau một năm triển khai dự án IDAP tại Phân viện Đại học Thái Nguyên tại Lào Cai, những thay đổi bước đầu đã cho thấy một mô hình thí điểm giàu tiềm năng: sinh viên được đưa trực tiếp vào doanh nghiệp, hỗ trợ từ những việc rất nhỏ như nhận thức tầm quan trọng của thiết bị số, hướng dẫn sử dụng phần mềm, thu thập dữ liệu cơ bản. Qua quá trình này, cả doanh nghiệp và sinh viên đều trưởng thành: doanh nghiệp dần vượt qua tâm lý e ngại công nghệ, còn sinh viên có cơ hội rèn luyện kỹ năng thực tế trong môi trường kinh doanh địa phương.
Điểm nổi bật của mô hình là sự thay đổi ngay trong chính nhà trường. Phân viện đã tham khảo ý kiến từ IDAP để xây dựng chương trình đào tạo Cử nhân Kinh tế số, bắt đầu tuyển sinh từ năm 2025. Đồng thời, nội dung chuyển đổi số sẽ được đưa vào tất cả các môn học, từ quản trị, tài chính đến marketing, tạo ra một cách tiếp cận toàn diện thay vì chỉ gói gọn trong vài học phần riêng lẻ. Điều này cho thấy nhà trường không chỉ phản ứng với xu hướng mà đã thực sự nội hóa chuyển đổi số như một năng lực nền tảng cho mọi ngành nghề.
Bài học rút ra sau một năm triển khai có thể tóm lại ở ba điểm chính. Thứ nhất, bắt đầu từ những bước nhỏ là cách tiếp cận phù hợp với doanh nghiệp vừa và nhỏ ở vùng cao. Khi sinh viên giúp một hộ kinh doanh quen với việc sử dụng phần mềm quản lý bán hàng hay biết cách lưu trữ dữ liệu khách hàng, đó chính là viên gạch đầu tiên cho hành trình số hóa dài hơi. Thứ hai, gắn đào tạo với thực tiễn mang lại tác động kép: sinh viên học từ thực tế còn doanh nghiệp được hưởng lợi từ sức trẻ và kỹ năng số. Thứ ba, thay đổi đến từ sự đồng hành hệ thống: có IDAP điều phối, có nhà trường đổi mới chương trình, có sinh viên tham gia và có doanh nghiệp hưởng ứng.
Từ Lào Cai nhìn sang Sơn La, một sáng kiến tương tự đang hình thành: Sàn Nhân lực số Sơn La do thầy Nguyễn Tiến Dũng (Đại học Tây Bắc) khởi xướng. Điểm độc đáo ở đây là nhà trường không chỉ đào tạo rồi “đẩy” sinh viên ra thị trường, mà còn trực tiếp làm cầu nối giữa sinh viên và doanh nghiệp. Doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh hay hợp tác xã có thể tìm được nhân lực số linh hoạt, giỏi công nghệ cho những công việc cụ thể như quản trị fanpage, thiết kế hình ảnh, truyền thông trực tuyến hay quản lý Google Maps. Sinh viên vừa kiếm thêm thu nhập, vừa tích lũy kinh nghiệm thực tế, lại được giảng viên đồng hành để đảm bảo chất lượng.
Cả hai mô hình đều cho thấy tiềm năng của đại học Việt Nam trong việc hỗ trợ doanh nghiệp địa phương chuyển đổi số. Vấn đề không nằm ở những giải pháp công nghệ lớn, mà ở cách trường đại học tạo ra cơ chế đưa sinh viên – nhân lực số trẻ – đến gần hơn với doanh nghiệp. Khi điều này được hệ thống hóa thành chương trình đào tạo, trung tâm hỗ trợ hay sàn kết nối nhân lực, lợi ích mang lại không chỉ cho sinh viên và doanh nghiệp mà còn góp phần định hình một hệ sinh thái số ngay tại địa phương.
Đối với các trường đại học khác đang tìm hướng đi, bài học từ Lào Cai và Sơn La gợi mở một con đường rõ ràng: hãy coi chuyển đổi số không chỉ là môn học, mà là một tiến trình sống động kết nối giảng đường với cộng đồng. Mỗi doanh nghiệp địa phương là một “phòng thí nghiệm thực tiễn”, mỗi sinh viên là một “tác nhân chuyển đổi số nhỏ” và mỗi nhà trường là trung tâm điều phối tri thức. Nếu làm được điều này, đại học không chỉ cung cấp bằng cấp mà còn kiến tạo được giá trị thực sự cho nền kinh tế số Việt Nam.

© Bản quyền thuộc về KisStartup. Nội dung được phát triển trong khuôn khổ dự án IDAP- Tăng cường hệ sinh thái chuyển đổi số bao trùm. Mọi hình thức sao chép, trích dẫn hoặc sử dụng lại cần ghi rõ nguồn KisStartup/IDAP

Tác giả:

Nguyễn Đặng Tuấn Minh

Từ khóa:

Đại học và doanh nghiệp

chuyển đổi số

IDAP

Nhân lực số trẻ

6 Bước chuyển đổi số của doanh nghiệp - Trường đại học hỗ trợ như thế nào?

Chuyển đổi số (CĐS) đang là yêu cầu sống còn đối với doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là SMEs. Tuy nhiên, theo nhiều khảo sát gần đây, quá trình này đối mặt với hàng loạt khó khăn: chi phí đầu tư cao, thiếu nhân lực số, hạn chế về hạ tầng công nghệ, e ngại thay đổi và thiếu chiến lược rõ ràng. Chỉ 7,6% doanh nghiệp có kế hoạch chuyển đổi số bài bản, trong khi 48,8% thử nghiệm một vài giải pháp nhưng không duy trì lâu dài (Báo cáo thường niên CĐS DN, 2022) .
Trong bối cảnh đó, trường đại học – với vai trò vừa đào tạo, vừa nghiên cứu, vừa kết nối tri thức – có tiềm năng rất lớn để trở thành đối tác chiến lược của doanh nghiệp trong CĐS. Để phù hợp cho mục đích tham khảo của những trường đại học mong muốn tham gia sâu vào khía cạnh chuyển đổi số của doanh nghiệp, đồng thời phát huy được thế mạnh của mình, KisStartup phân tích chi tiết theo khung 6 bước CĐS (Hồ Tú Bảo) tương ứng với từng giai đoạn chuyển đổi số của doanh nghiệp những hoạt động/chương trình mà nhà trường có thể thực hiện từ đó thể hiện vai trò trung tâm chuyển giao tri thức của mình trong hệ sinh thái chuyển đổi số.

Nhận thức và đổi mới tư duy

Nhu cầu doanh nghiệp: Phần lớn SMEs chưa hiểu rõ CĐS là gì, lợi ích thực tế ra sao, hoặc nghĩ rằng đây chỉ là “mua phần mềm mới”. Rào cản lớn nhất nằm ở tư duy quản trị và sự e ngại thay đổi. Theo khảo sát toàn quốc 2025, 69% doanh nghiệp mới chỉ dừng ở mức sử dụng email hoặc phần mềm kế toán, chưa chạm đến các giải pháp chiến lược hơn (Bộ KH&CN, 2025) .
Trường đại học có thể làm gì: Các trường có thể tổ chức hội thảo khai mở tư duy, cung cấp báo cáo nghiên cứu về xu hướng công nghệ, hoặc phát triển công cụ Digital Maturity Assessment để SMEs tự đánh giá mức độ sẵn sàng. Đây là mô hình đã phổ biến ở châu Âu, và hoàn toàn khả thi tại Việt Nam. Với uy tín học thuật, trường đại học có lợi thế thuyết phục lãnh đạo doanh nghiệp vốn thường thiếu niềm tin với các nhà cung cấp dịch vụ tư nhân.

Xác định lộ trình chuyển đổi

Nhu cầu doanh nghiệp: SMEs thường thiếu chiến lược và kế hoạch rõ ràng. Nhiều nơi triển khai dở dang rồi bỏ, dẫn đến lãng phí. Theo Bộ KH&ĐT (2023–2024), doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ đặc biệt dễ gặp khó vì thiếu vốn, nhân lực và kỹ thuật .
Trường đại học có thể làm gì: Các khoa kinh tế, CNTT hoặc quản trị có thể phát triển khung đánh giá mức sẵn sàng số, tư vấn xây dựng lộ trình 6 tháng – 3 năm, phù hợp quy mô từng doanh nghiệp. Sinh viên năm cuối có thể tham gia như “digital consultants tập sự”, vừa thực hành vừa hỗ trợ doanh nghiệp. Mô hình này đã được University of Vaasa (Phần Lan) áp dụng thành công với SMEs địa phương, mang lại lợi ích hai chiều.

Xây dựng năng lực số

Nhu cầu doanh nghiệp: Thiếu nhân lực chuyên môn là rào cản lớn nhất. Cục Phát triển Doanh nghiệp (2023) xác nhận đa số SMEs chưa có nhân sự đủ trình độ công nghệ để triển khai hiệu quả . Ngoài ra, chi phí thuê chuyên gia ngoài thường vượt khả năng tài chính.
Trường đại học có thể làm gì: Thiết kế các khóa đào tạo ngắn hạn, thực hành trên chính dữ liệu và quy trình của doanh nghiệp. Ví dụ, đào tạo chủ doanh nghiệp về phân tích dữ liệu cơ bản, nhân viên marketing về quản lý chiến dịch số, hay kế toán về bảo mật dữ liệu. IE University (Tây Ban Nha) cùng Banco Santander đã triển khai chương trình “Digitaliza tu negocio” cho hàng nghìn SMEs, tập trung vào kỹ năng ứng dụng ngay. Trường đại học Việt Nam có thể học hỏi mô hình này và triển khai dưới dạng chứng chỉ ngắn hạn, kết hợp đào tạo từ xa để mở rộng quy mô.

Xác định công nghệ chính

Nhu cầu doanh nghiệp: Giữa hàng loạt giải pháp ERP, CRM, AI, IoT, nhiều SMEs lúng túng trong lựa chọn. Sai lầm ở bước này khiến doanh nghiệp mất chi phí mà không thu được hiệu quả. Bên cạnh đó, hạ tầng công nghệ của nhiều SMEs vẫn yếu, thiếu thiết bị, phần mềm và hệ thống bảo mật .
Trường đại học có thể làm gì: Các trường kỹ thuật, CNTT có thể xây dựng phòng thí nghiệm công nghệ số để doanh nghiệp trải nghiệm trước khi mua. Ngoài ra, trường có thể tổ chức hội thảo “technology showcase” với sự tham gia của nhiều nhà cung cấp, đóng vai trò trung gian tư vấn độc lập. Tại Anh, Hartree Centre phối hợp cùng các trường đại học cho phép SMEs thử nghiệm AI và siêu máy tính trước khi đầu tư – một mô hình đáng để Việt Nam tham khảo.

Triển khai thực thi

Nhu cầu doanh nghiệp: Khi bắt đầu triển khai, khó khăn không chỉ ở công nghệ mà còn ở quản lý thay đổi: dọn dữ liệu, điều chỉnh quy trình, vượt qua sự phản kháng của nhân viên. SMEs thường thiếu mentor để kèm cặp xuyên suốt.
Trường đại học có thể làm gì: Các trường có thể cử nhóm nghiên cứu, giảng viên và sinh viên đồng hành trong giai đoạn thử nghiệm, đóng vai “PMO nhẹ”. Ngoài ra, có thể xây dựng mô hình hợp tác “sống chung” – nơi doanh nghiệp và trường chia sẻ chi phí, cùng nghiên cứu và áp dụng công nghệ mới. Ở Đức, chương trình Mittelstand 4.0 đã chứng minh hiệu quả của việc trường và viện nghiên cứu tổ chức workshop, hướng dẫn SMEs áp dụng agile, design thinking để giảm rủi ro triển khai.

Thay đổi mô hình và điều chỉnh tác nghiệp

Nhu cầu doanh nghiệp: Sau khi áp dụng công nghệ, SMEs phải thay đổi cả mô hình kinh doanh và cách vận hành. Đây là bước khó nhất, liên quan đến văn hóa doanh nghiệp và chiến lược dài hạn. Tuy nhiên, phần lớn SMEs Việt Nam chưa có kinh nghiệm đo lường dữ liệu phản hồi để điều chỉnh mô hình.
Trường đại học có thể làm gì: Đại học có thể nghiên cứu điển hình (case study) từ chính doanh nghiệp địa phương, tổ chức các buổi chia sẻ kinh nghiệm để các công ty học lẫn nhau. Ngoài ra, trường có thể hỗ trợ phân tích dữ liệu phản hồi khách hàng để doanh nghiệp điều chỉnh sản phẩm, kênh bán, hay chính sách giá. Utrecht University (Hà Lan) đã hợp tác với doanh nghiệp tư vấn để số hóa toàn diện mô hình quản trị và trải nghiệm người học – một minh chứng cho việc thay đổi mô hình phải dựa trên dữ liệu.

Các khảo sát trong nước cho thấy SMEs Việt Nam đang gặp khó khăn lớn: chi phí đầu tư cao, thiếu nhân lực chuyên môn, e ngại thay đổi, hạ tầng yếu và thiếu chiến lược rõ ràng . Trong bối cảnh đó, trường đại học có tiềm năng trở thành điểm tựa chiến lược: nơi đào tạo nguồn nhân lực số, cung cấp tri thức ứng dụng, kết nối doanh nghiệp với công nghệ và đồng hành trong suốt tiến trình CĐS.
Nếu biết khai thác thế mạnh, trường đại học Việt Nam không chỉ đào tạo sinh viên mà còn trở thành trung tâm hỗ trợ CĐS cho SMEs, đóng góp trực tiếp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế số quốc gia.

Bước chuyển đổi số (Hồ Tú Bảo)	Nhu cầu doanh nghiệp Việt Nam (SMEs)	Trường đại học Việt Nam có thể làm gì	Ví dụ quốc tế
1. Nhận thức và đổi mới tư duy	Chưa rõ CĐS là gì, lợi ích ra sao; 69% DN mới dừng ở mức email, kế toán cơ bản (Bộ KH&CN, 2025)	Tổ chức hội thảo khai mở; xây dựng công cụ đánh giá mức sẵn sàng số; cung cấp báo cáo nghiên cứu xu hướng	Các trường châu Âu phát triển Digital Maturity Assessment Tools cho SMEs
2. Xác định lộ trình chuyển đổi	Thiếu chiến lược rõ ràng; chỉ 7,6% DN có kế hoạch bài bản; nhiều DN thử nghiệm rồi bỏ (Báo cáo thường niên CĐS, 2022)	Phát triển khung đánh giá mức sẵn sàng số; tư vấn lộ trình 6 tháng – 3 năm; sinh viên tham gia như “digital consultants tập sự”	University of Vaasa (Phần Lan) triển khai mô hình “ecosystem-based digitalization” cho SMEs
3. Xây dựng năng lực số	Thiếu nhân lực công nghệ; chi phí đào tạo cao; nhân viên thiếu kỹ năng số (Cục PTDN, 2023)	Thiết kế khóa đào tạo ngắn hạn, thực hành; mở chương trình “học trên dự án thật”; xây dựng ngân hàng sinh viên hỗ trợ SMEs	IE University (Tây Ban Nha) & Banco Santander: chương trình Digitaliza tu negocio đào tạo kỹ năng số cho 3.000 SMEs
4. Xác định công nghệ chính	Khó chọn giải pháp giữa ERP, CRM, AI, IoT; hạ tầng số yếu; lo ngại chi phí cao	Xây dựng phòng thí nghiệm công nghệ; tổ chức hội thảo “technology showcase”; đóng vai trò trung gian kết nối DN với nhà cung cấp	Hartree Centre (Anh) hợp tác đại học cho SMEs thử nghiệm AI, siêu máy tính trước khi đầu tư
5. Triển khai thực thi	Thiếu mentor; gặp rủi ro khi thay đổi quy trình; nhân viên kháng cự; dữ liệu lộn xộn	Cử nhóm giảng viên – sinh viên hỗ trợ thử nghiệm; mô hình hợp tác “sống chung” cùng doanh nghiệp; cung cấp mentor/coach quản trị thay đổi	Mittelstand 4.0 (Đức): workshop, huấn luyện SMEs áp dụng agile, design thinking
6. Thay đổi mô hình & điều chỉnh tác nghiệp	Khó thay đổi văn hóa và mô hình kinh doanh; thiếu kinh nghiệm đọc dữ liệu để điều chỉnh	Nghiên cứu điển hình từ DN địa phương; hỗ trợ phân tích dữ liệu phản hồi; duy trì mạng lưới đổi mới sáng tạo gắn kết DN – giảng viên – sinh viên	Utrecht University (Hà Lan): hợp tác tư vấn số hóa quản trị & trải nghiệm người học toàn diện

Tác giả:

Nguyễn Đặng Tuấn Minh

Từ khóa:

IDAP – Hệ sinh thái thực nghiệm cho chuyển đổi kép: Khi số hóa trở thành động lực cho xanh hóa và ngược lại

Trong bối cảnh toàn cầu đối mặt với yêu cầu cấp thiết về phát triển bền vững, chương trình IDAP – Tăng cường hệ sinh thái chuyển đổi số bao trùm tại Lào Cai và Sơn La không chỉ được biết đến như một chương trình thúc đẩy chuyển đổi số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), mà còn đang khẳng định vị thế như một nền tảng thử nghiệm chuyển đổi xanh dựa trên dữ liệu và công nghệ. Bằng việc tiên phong tích hợp hai trục phát triển – số hóa và xanh hóa, IDAP đang mở ra hướng tiếp cận mới cho các mô hình phát triển nông nghiệp – sinh kế – cộng đồng gắn với đổi mới sáng tạo.

Chuyển đổi kép không chỉ là ghép cặp công nghệ – mà là chiến lược phát triển cộng hưởng
Sáng kiến “Chuyển đổi kép: Số hóa – Xanh hóa” ra đời như một phản hồi chiến lược trước hai xu thế quan trọng: số hóa nông nghiệp nông thôn và phục hồi sinh thái. Trong giai đoạn đầu (2025–2026), KisStartup không dừng lại ở việc phổ biến kiến thức hay giới thiệu công nghệ. Thay vào đó, chương trình đã kiến tạo một chuỗi hoạt động có tính hệ thống: từ giáo dục cộng đồng, lan tỏa nhận thức, đến hình thành tổ chức tự nguyện, từ phân tích chuỗi giá trị đến thiết lập các nền tảng dữ liệu ban đầu cho canh tác sinh thái. Việc trao bộ kit học tập, tổ chức các tour học tập xanh – số, và khuyến khích sinh viên ghi lại nhật ký chuyển đổi cho thấy IDAP không chỉ triển khai công nghệ, mà đang vun đắp văn hóa học tập – chia sẻ – thực hành trong cộng đồng nông thôn.

IDAP như một “vườn ươm mở” cho công nghệ tạo tác động
Một trong những đóng góp độc đáo của sáng kiến là thiết kế IDAP như một hệ sinh thái ươm tạo và thử nghiệm công nghệ tạo tác động – đặc biệt là những công nghệ hướng đến giảm thiểu rác thải nông nghiệp, tái tạo đất, tiết kiệm năng lượng hoặc tạo ra sản phẩm xanh có khả năng thương mại hóa. Điểm nổi bật là sự kết nối giữa nhà khoa học – doanh nghiệp – hộ dân – sinh viên trong một mô hình R&D thuê ngoài có tổ chức.
Thông qua mô hình này, những DNNVV hoặc HTX chưa đủ năng lực đầu tư cho R&D nội bộ vẫn có thể thử nghiệm các giải pháp công nghệ chi phí thấp nhưng hiệu quả cao, như: thiết bị ủ phân nhỏ gọn, bộ đo độ ẩm đất, hoặc giải pháp số hóa quy trình canh tác. Việc thử nghiệm không diễn ra trong phòng thí nghiệm khép kín mà ngay trên thực địa, tạo ra vòng lặp học hỏi – cải tiến – mở rộng gắn liền với nhu cầu thật sự của người sản xuất.

Dữ liệu cho chuyển đổi xanh – Khởi đầu cho “kinh tế sinh thái số”
Khi các mô hình chuyển đổi bắt đầu hình thành và lan rộng, IDAP bước sang một giai đoạn mới: dữ liệu hóa và công nghệ hóa chuyển đổi xanh. Việc thu thập dữ liệu sản lượng, quy trình, chi phí, truy xuất nguồn gốc… không chỉ giúp nâng cao năng lực quản lý nội bộ của hộ nông dân mà còn tạo nền tảng cho việc đo lường hiệu quả – từ đó tối ưu hóa đầu vào, tăng năng suất đầu ra, hoặc chuẩn hóa sản phẩm để tiếp cận thị trường.
Điều quan trọng hơn, đây là bước khởi đầu để hình thành một “thư viện mở các mô hình chuyển đổi kép có dữ liệu” – giúp các địa phương khác có thể học hỏi, điều chỉnh và triển khai dựa trên minh chứng. Dữ liệu cũng mở ra cánh cửa cho các sản phẩm chuyển đổi xanh có khả năng gọi vốn, tiếp cận tài chính xanh hoặc tham gia các thị trường yêu cầu minh bạch hóa chuỗi giá trị như EU, Nhật Bản.

Số hóa để xanh hóa – Khi nền tảng số trở thành động lực môi trường
Thông qua việc đào tạo kỹ năng số nâng cao như thiết kế nội dung sản phẩm, sử dụng QR code, livestream bán hàng, chương trình đã chứng minh rằng số hóa không chỉ là kênh tiếp thị – mà là hạ tầng cho phát triển bền vững. Những sản phẩm nông nghiệp sinh thái giờ đây không còn bị bó hẹp trong phạm vi địa phương. Với nền tảng số, chúng có thể kể chuyện, truyền cảm hứng và tiếp cận thị trường rộng lớn hơn. Đặc biệt, khi các sản phẩm gắn với dữ liệu sản xuất và các thông số môi trường, chúng không chỉ là hàng hóa – mà còn là bằng chứng của quá trình chuyển đổi có trách nhiệm.

Tác động cộng hưởng – Từ hạt nhân đến hệ sinh thái
Kết thúc giai đoạn hai (tháng 10/2026), IDAP kỳ vọng hình thành ít nhất 30 mô hình có dữ liệu minh chứng, 20 sản phẩm sinh thái có thương hiệu riêng và một bản đồ số trực quan – như một hạ tầng “sống” cho học tập, nhân rộng và đầu tư tiếp theo. Việc tổ chức Hội chợ xanh – số địa phương không chỉ là dịp tổng kết mà còn là bước mở rộng quan trọng, khẳng định rằng quá trình chuyển đổi số không thể tách rời khỏi các mục tiêu chuyển đổi xanh.

IDAP – Chất xúc tác cho kinh tế số sinh thái số tại địa phương

Từ nền tảng ban đầu là một chương trình hỗ trợ chuyển đổi số cho DNNVV, IDAP giờ đây đã vượt khỏi khuôn khổ đó để trở thành một thành tố xúc tác năng động cho đổi mới sáng tạo cộng hưởng, nơi công nghệ số và công nghệ xanh gặp nhau, nơi dữ liệu và văn hóa cộng đồng kết nối, và nơi những người chưa từng nghĩ rằng họ “có thể đổi mới” bắt đầu hành động. Trong đó, KisStartup đóng vai trò là tác nhân thương mại hóa – tổ chức trung gian vừa hiểu công nghệ, vừa gắn bó với cộng đồng, tạo cầu nối bền vững giữa tri thức – thị trường – con người.

Với cách tiếp cận linh hoạt, đa tác nhân và đặt niềm tin vào sức mạnh cộng đồng, mô hình chuyển đổi kép của IDAP hoàn toàn có thể mở rộng sang các địa phương khác, từng bước góp phần hình thành một hệ sinh thái kinh tế sinh thái số – nơi đổi mới không chỉ vì lợi nhuận, mà còn vì môi trường và vì sự phát triển hài hòa, bao trùm.

----------------------------------
VỀ DỰ ÁN IDAP
IDAP (Inclusive Digital Acceleration Program) – Tăng cường hệ sinh thái chuyển đổi số bao trùm cho DNNVV tập trung vào nông nghiệp và du lịch tại hai tỉnh tỉnh Lào Cai và Sơn La là dự án được tài trợ bởi GREAT (Dự án Thúc đẩy Bình đẳng Giới thông qua Nâng cao Hiệu quả Kinh tế Sản xuất Nông nghiệp và Phát triển Du lịch) do công ty Cổ phần KisStartup là đối tác thực hiện chính trong thời gian từ 2024 đến 2027.

Dự án “Thúc đẩy Bình đẳng giới thông qua Nâng cao Hiệu quả Kinh tế Sản xuất Nông nghiệp và Phát triển Du lịch tại hai tỉnh Lào Cai và Sơn La” (GREAT) là một sáng kiến do chính phủ Australia tài trợ và được quản lý bởi Cowater International. Giai đoạn một của GREAT được thực hiện từ năm 2017-2022 và giai đoạn hai (GREAT 2) sẽ được thực hiện từ năm 2024-2027 với tổng vốn đầu tư từ Chính phủ Úc là 67,4 triệu đô la Úc.
----------------------------------
Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ
Fanpage: https://www.facebook.com/kisstartup
Website: https://www.kisstartup.com/
Email: hello@kisstartup.com
Liên hệ:(+84) 0396292442 (Ms. Xuan)

Từ khóa:

Chuyển đổi kép

chuyển đổi số bao trùm

Chuyển đổi xanh

Số hóa để xanh hóa

Dữ liệu cho chuyển đổi xanh

R&D thuê ngoài cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME)

IDAP

Kinh tế sinh thái số

Dữ liệu cộng đồng

Mô hình R&D thuê ngoài cho SMEs: Nền tảng thương mại hóa kết quả nghiên cứu cho công nghệ tạo tác động và gia tăng giá trị sản phẩm cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Trong hành trình thực hiện dự án IDAP – Tăng cường hệ sinh thái chuyển đổi số bao trùm tại Lào Cai và Sơn La, KisStartup đã tiên phong đưa vào triển khai thí điểm mô hình R&D thuê ngoài kết hợp với các sáng kiến chuyển đổi kép (số hóa và xanh hóa), đặt nền móng cho một cách tiếp cận mới trong thương mại hóa kết quả nghiên cứu dành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Với tầm nhìn dài hạn, KisStartup đã thiết kế và vận hành một không gian thử nghiệm thực tế – nơi những công nghệ tạo tác động tích cực cho môi trường và xã hội có thể tìm thấy cơ hội hiện thực hóa và tăng trưởng, thông qua kết nối với các đơn vị thực hành sản xuất ở địa phương.

Trong bối cảnh phần lớn các doanh nghiệp nhỏ và hợp tác xã không có đủ nguồn lực để đầu tư cho nghiên cứu và phát triển (R&D) nội bộ, mô hình R&D thuê ngoài do KisStartup làm trung gian đã trở thành một giải pháp linh hoạt, tiết kiệm chi phí nhưng vẫn đảm bảo chất lượng đổi mới. Thay vì phải tự tìm kiếm công nghệ, phân tích thị trường, thử nghiệm sản xuất và đầu tư thiết bị, các doanh nghiệp có thể tiếp cận trực tiếp với các công nghệ sẵn sàng chuyển giao từ các nhà khoa học, startup công nghệ, chuyên gia kỹ thuật mà KisStartup đã tuyển chọn và đồng hành. Quá trình thử nghiệm không chỉ là quá trình “dùng thử” công nghệ, mà là một hoạt động ươm tạo thực thụ – từ nhận diện vấn đề, thí điểm giải pháp, điều chỉnh mô hình, đến bước đầu thương mại hóa.

Thông qua nền tảng kết nối giữa nhà khoa học, doanh nghiệp và thị trường, KisStartup đóng vai trò như một tác nhân thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu, giúp rút ngắn khoảng cách giữa phòng thí nghiệm và đời sống sản xuất thực tiễn. Các công nghệ được lựa chọn để triển khai thí điểm không chỉ có tính đổi mới, mà quan trọng hơn, đều hướng đến giá trị tác động: xử lý phế phụ phẩm nông nghiệp, tạo ra sản phẩm thân thiện môi trường, tiết kiệm năng lượng, hoặc hỗ trợ sản xuất tuần hoàn. Từ công nghệ sấy dẻo giúp mận tránh tình trạng rớt giá do mất mùa, công nghệ trà từ lá tre già vốn bị bỏ đi, đến công nghệ sản xuất nước rửa hữu cơ từ trái cây thừa tại vườn, tất cả đều là minh chứng sống động cho giá trị cộng hưởng giữa chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, trong một mô hình chuyển giao công nghệ khả thi cho địa phương.

Điều đặc biệt là IDAP đã trở thành một địa chỉ thử nghiệm công nghệ tin cậy, nơi các nhà sáng chế và tổ chức công nghệ có thể thử nghiệm ý tưởng, tinh chỉnh quy trình và bước đầu tiếp cận thị trường thông qua mạng lưới doanh nghiệp địa phương sẵn sàng tham gia đổi mới. Việc KisStartup thiết kế các chuỗi đào tạo, tư vấn kỹ thuật và hỗ trợ kiểm nghiệm sản phẩm đã giúp tạo dựng niềm tin trong quá trình thương mại hóa, một khâu vốn luôn bị đánh giá là điểm nghẽn trong chuyển giao công nghệ tại Việt Nam.

Mô hình này đồng thời khẳng định vai trò của KisStartup như một nền tảng thương mại hóa hiệu quả, có khả năng điều phối đa tác nhân – từ giới khoa học, nhà sáng chế, doanh nghiệp địa phương đến các tổ chức hỗ trợ công nghệ trong và ngoài nước. Trong tiến trình đó, KisStartup không chỉ đóng vai trò hỗ trợ kỹ thuật, mà còn là người bạn đồng hành chiến lược, giúp các công nghệ tạo tác động bước qua giai đoạn tiền thương mại hóa và tiến vào thị trường thực tiễn. Nhà khoa học Trần Chí Thành, Công ty TNHH Sắc Mộc Tinh, người thực hiện chuyển giao công nghệ cho doanh nghiệp nhận định: “Một điểm quan trọng là mô hình chuyển giao công nghệ không đòi hỏi máy móc thiết bị hiện đại, chi phí đầu tư thấp, và quy trình sản xuất đơn giản – phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất và nguồn lực lao động phổ thông ở các địa phương. Điều này giúp giảm thiểu rào cản tiếp cận công nghệ và thúc đẩy nhanh quá trình thương mại hóa các kết quả nghiên cứu. Tôi cho rằng đây là một mô hình hợp tác hiệu quả, có thể nhân rộng trong các sáng kiến chuyển giao công nghệ khác, đặc biệt trong bối cảnh cần xây dựng lòng tin và thúc đẩy năng lực tiếp nhận đổi mới sáng tạo của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam. Việc KisStartup đóng vai trò cầu nối và đồng hành cùng doanh nghiệp trong giai đoạn R&D và tiền thương mại hóa là vô cùng quan trọng và đáng khuyến khích”.

Thành công bước đầu của các sáng kiến chuyển đổi kép tại Lào Cai và Sơn La, cùng với mô hình R&D thuê ngoài, đã mở ra một hướng đi chiến lược cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa: không cần sở hữu công nghệ, nhưng vẫn có thể đổi mới và phát triển bền vững thông qua hệ sinh thái ươm tạo công nghệ và thương mại hóa mà KisStartup xây dựng. Đây chính là giá trị cốt lõi mà dự án IDAP để lại – không chỉ là tác động tại chỗ, mà là mô hình có thể nhân rộng và điều chỉnh phù hợp với các địa phương khác trên hành trình chuyển đổi vì cộng đồng và vì môi trường.
----------------------------------
VỀ DỰ ÁN IDAP
IDAP (Inclusive Digital Acceleration Program) – Tăng cường hệ sinh thái chuyển đổi số bao trùm cho DNNVV tập trung vào nông nghiệp và du lịch tại hai tỉnh tỉnh Lào Cai và Sơn La là dự án được tài trợ bởi GREAT (Dự án Thúc đẩy Bình đẳng Giới thông qua Nâng cao Hiệu quả Kinh tế Sản xuất Nông nghiệp và Phát triển Du lịch) do công ty Cổ phần KisStartup là đối tác thực hiện chính trong thời gian từ 2024 đến 2027.

Từ khóa:

R&D thuê ngoài cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

thương mại hoá kết quả nghiên cứu

chuyển đổi số

Chuyển đổi xanh

Ươm tạo công nghệ tại địa phương

IDAP

Chuyển đổi kép

Tiền thương mại hóa

Đổi mới sáng tạo địa phương

Tổng kết giai đoạn thử nghiệm 03 SÁNG KIẾN CHUYỂN ĐỔI KÉP

Trong khuôn khổ Dự án IDAP – Tăng cường hệ sinh thái chuyển đổi số bao trùm tại Lào Cai và Sơn La, KisStartup đã tiên phong triển khai mô hình Chuyển đổi kép – Số hóa và anh hóa, kết hợp giữa các yếu tố công nghệ số và giải pháp bảo vệ môi trường, nhằm tạo ra giá trị bền vững cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), hợp tác xã và hộ kinh doanh địa phương.

Ba sáng kiến thí điểm nổi bật đã được triển khai gồm:

Tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức và lan tỏa công nghệ chuyển đổi kép:
Với sự đồng hành của các đối tác quốc tế và trong nước như BTR Global, Sắc Mộc Tinh, Alterno, các nhà khoa học như TS. Trần Chí Thành và chuyên gia TS. Trần Văn Sỹ, KisStartup đã phối hợp tổ chức các hội thảo chuyên đề về chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Những nội dung chuyên sâu về công nghệ xử lý phế phẩm nông nghiệp, năng lượng tái tạo, tuần hoàn tài nguyên, công nghệ sấy mận, muối kiềm hay nước rửa hữu cơ đã được giới thiệu dưới dạng dễ tiếp cận cho người dân, DNNVV và hợp tác xã địa phương.
Kết nối doanh nghiệp địa phương với đơn vị sở hữu công nghệ để thí điểm và đồng sáng tạo:
Một loạt các mô hình ứng dụng công nghệ đã được triển khai thành công như:

Măng Tân Xuân 269: Phát triển trà lá tre từ phế phẩm nông nghiệp.
Forest Homestay Bản Liền: Sản xuất trà khử chát từ lá già và túi hút mùi thảo dược.
HTX Nà Ka: Biến mận tươi thành mận sấy dẻo, giúp giảm thất thoát mùa vụ.
Cuội Organic – Hộ kinh doanh Thái Chinh: Sản xuất nước rửa chén hữu cơ từ hoa quả vườn nhà

Các sản phẩm này đều được phát triển cùng với nền tảng số, giúp lan tỏa câu chuyện sản phẩm, gia tăng doanh thu và tạo thêm việc làm tại địa phương.

NHỮNG GIÁ TRỊ NỔI BẬT CỦA MÔ HÌNH CHUYỂN ĐỔI KÉP & R&D THUÊ NGOÀI

Chuyển đổi số tạo nền tảng lan tỏa và thương mại hóa, chuyển đổi xanh tạo động lực đổi mới:
Việc đồng thời áp dụng hai hướng chuyển đổi này giúp doanh nghiệp không chỉ tối ưu hóa quy trình, mà còn xây dựng thương hiệu dựa trên các giá trị bền vững, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng.
Thúc đẩy niềm tin và năng lực tiếp nhận công nghệ tại cộng đồng:
Các đối tượng thụ hưởng không chỉ tiếp cận công nghệ mà còn được đào tạo, thử nghiệm, nhận phản hồi thị trường và được hỗ trợ trong khâu đăng ký kiểm nghiệm và cấp phép. Điều này tạo ra một quy trình khép kín và gia tăng niềm tin từ cả phía cung lẫn phía cầu công nghệ.
Khả năng nhân rộng cao và phù hợp với điều kiện DNNVV:
Theo nhận xét của nhà khoa học Trần Chí Thành, mô hình mà KisStartup triển khai không đòi hỏi máy móc đắt tiền hay điều kiện kỹ thuật cao. Việc sử dụng nguồn lực địa phương, quy trình sản xuất đơn giản, đi kèm đào tạo và hỗ trợ chuyên sâu, giúp giảm đáng kể rào cản công nghệ – yếu tố vốn là một thách thức lớn đối với DNNVV.
Thành công bước đầu của mô hình chuyển đổi kép và R&D thuê ngoài đã mở ra hướng tiếp cận mới mẻ và hiệu quả trong việc xây dựng năng lực đổi mới sáng tạo cho khu vực doanh nghiệp vừa và nhỏ tại các tỉnh miền núi. Việc thành lập các Tổ Chuyển đổi kép Lào Cai – Sơn La với sự tham gia tự nguyện của các doanh nghiệp, HTX tiên phong đang chứng minh sức sống và khả năng lan tỏa của sáng kiến này. KisStartup tin tưởng rằng mô hình này có thể tiếp tục mở rộng và nhân rộng trong các lĩnh vực khác như dược liệu, du lịch cộng đồng, sản phẩm OCOP… nhằm kiến tạo hệ sinh thái đổi mới sáng tạo xanh – số – bền vững tại các địa phương.
----------------------------------
VỀ DỰ ÁN IDAP
IDAP (Inclusive Digital Acceleration Program) – Tăng cường hệ sinh thái chuyển đổi số bao trùm cho DNNVV tập trung vào nông nghiệp và du lịch tại hai tỉnh tỉnh Lào Cai và Sơn La là dự án được tài trợ bởi GREAT (Dự án Thúc đẩy Bình đẳng Giới thông qua Nâng cao Hiệu quả Kinh tế Sản xuất Nông nghiệp và Phát triển Du lịch) do công ty Cổ phần KisStartup là đối tác thực hiện chính trong thời gian từ 2024 đến 2027.

Từ khóa:

doanh nghiệp vừa và nhỏ

nông nghiệp

du lịch

Điểm khởi đầu cho giai đoạn tiếp theo

Bốn nhà cung cấp dịch vụ kỹ thuật số đã có mặt tại Diễn đàn Ứng dụng Thương mại điện tử và Công nghệ số Việt Nam. Đây là lần đầu họ trực tiếp bước vào trung tâm của làn sóng chuyển đổi số, nơi những khái niệm được thử thách để trở thành giải pháp thực tiễn

Triển lãm sẽ mở ra những cuộc gặp gỡ không hẹn trước. Một câu hỏi về cách tối ưu chi phí vận chuyển có thể dẫn đến cuộc thảo luận về logistics tại vùng cao. Một chia sẻ về khó khăn trong digital marketing lại khơi gợi hướng đi từ chính thế mạnh văn hoá địa phương.
Chính những khoảnh khắc như vậy tạo nên giá trị thực sự của chuyến đi. Khi lắng nghe cách một startup Sài Gòn mở rộng mô hình kinh doanh, họ bắt đầu suy nghĩ về khả năng nhân rộng dịch vụ của mình. Khi chứng kiến giải pháp doanh nghiệp được trình diễn, họ tự hỏi: “Phần nào có thể được đơn giản hoá để phù hợp với dịch vụ bản địa?”.
Sau chuyến đi, dự án IDAP sẽ tổ chức các buổi trao đổi để các đơn vị chia sẻ những điều học được. Những ý tưởng có giá trị sẽ được phát triển thành kế hoạch cụ thể, đồng thời trở thành kinh nghiệm tham khảo cho các đơn vị khác trong cộng đồng. Mục tiêu cuối cùng là nâng cao năng lực chuyển đổi số tập thể thông qua việc học hỏi có định hướng.
----------------------------------
VỀ DỰ ÁN IDAP
IDAP (Inclusive Digital Acceleration Program) – Tăng cường hệ sinh thái chuyển đổi số bao trùm cho DNNVV tập trung vào nông nghiệp và du lịch tại hai tỉnh tỉnh Lào Cai và Sơn La là dự án được tài trợ bởi GREAT (Dự án Thúc đẩy Bình đẳng Giới thông qua Nâng cao Hiệu quả Kinh tế Sản xuất Nông nghiệp và Phát triển Du lịch) do công ty Cổ phần KisStartup là đối tác thực hiện chính trong thời gian từ 2024 đến 2027.
Dự án “Thúc đẩy Bình đẳng giới thông qua Nâng cao Hiệu quả Kinh tế Sản xuất Nông nghiệp và Phát triển Du lịch tại hai tỉnh Lào Cai và Sơn La” (GREAT) là một sáng kiến do chính phủ Australia tài trợ và được quản lý bởi Cowater International. Giai đoạn một của GREAT được thực hiện từ năm 2017-2022 và giai đoạn hai (GREAT 2) sẽ được thực hiện từ năm 2024-2027 với tổng vốn đầu tư từ Chính phủ Úc là 67,4 triệu đô la Úc.
----------------------------------
Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ
Fanpage: https://www.facebook.com/kisstartup
Website: https://www.kisstartup.com/
Email: hello@kisstartup.com
Liên hệ:(+84) 0396292442 (Ms. Xuan)

Từ khóa:

DigitalTransformation

TechInnovation

Chương mới trên hành trình chuyển đổi số - Đơn vị cung cấp dịch vụ địa phương tiến tới giai đoạn kết nối và bứt phá

Để thúc đẩy đẩy sự kết nối hệ sinh thái chuyển đổi số quốc gia, Dự án IDAP tổ chức chuyến tham quan học tại "Diễn đàn Ứng dụng Thương mại điện tử và Công nghệ số Việt Nam" 2025 tại Thành phố Hồ Chí Minh từ 4-6.9.2025, dành cho những đơn vị cung cấp dịch vụ kỹ thuật số tiêu biểu.

Chuyến tham quan không chỉ là cơ hội để khám phá những xu hướng mới trong chuyển đổi số, mà còn là dịp để các đơn vị tiếp xúc trực tiếp với các chuyên gia, tìm hiểu các mô hình kinh doanh thông minh và tạo dựng mối quan hệ với những đối tác tiềm năng. Diễn đàn sẽ mở ra những góc nhìn mới về thị trường, giúp các đơn vị nắm bắt các cơ hội thực tiễn để áp dụng vào chiến lược phát triển dịch vụ kỹ thuật số tại Lào Cai, Sơn La. Chuyến đi này cũng là một hướng tiếp cận mới của dự án IDAP trong việc nâng cao năng lực cho phụ nữ dân tộc thiểu số và người khuyết tật. Thay vì chỉ học lý thuyết, việc tiếp xúc trực tiếp với môi trường thực tế giúp người học quan sát, học hỏi và ứng dụng chuyển đổi số dễ dàng hơn.

Dự án IDAP đã luôn đồng hành cùng các đơn vị trong quá trình hoàn thiện mô hình kinh doanh, hỗ trợ họ tiếp cận và tìm kiếm khách hàng. Qua hai mùa, chứng kiến những nỗ lực không ngừng của họ trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ và cải thiện hoạt động kinh doanh. Từ những đêm khuya gửi bài tập để nhận ý kiến đóng góp, đến những sáng tạo không ngừng để cải tiến quy trình, các đơn vị đã thực sự thể hiện tinh thần học hỏi và cam kết thay đổi.

Giai đoạn tiếp theo sẽ là bước chuyển mình quan trọng, khi các đơn vị này không chỉ tích lũy kiến thức mà còn chủ động kết nối và mở rộng mạng lưới thị trường. Mục tiêu là ứng dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn, xây dựng mối quan hệ lâu dài và tạo nền tảng vững chắc cho các cơ hội hợp tác trong tương lai.

Các đơn vị được lựa chọn tham gia chuyến đi lần này gồm:

- Bà Dương Hồng Thuỷ – Đơn vị cung cấp dịch vụ Nặm Chữ
- Bà Phạm Thị Kim Anh – Đơn vị cung cấp dịch vụ Tư vấn số hoá di sản văn hoá
- Chị Vàng Thị Mơi – Đơn vị cung cấp dịch vụ Mơi Design
- Chị Lương Thị Việt Chinh – Đơn vị cung cấp dịch vụ Mây Studio

Chúng tôi sẽ tiếp tục tổ chức các chuyến tham quan trong thời gian tới, mang đến cơ hội cho các đơn vị cung cấp dịch vụ khác được học hỏi và phát triển. Đây là thời điểm để các bạn chủ động tìm kiếm cơ hội, nâng cao năng lực và quyết định con đường chuyển đổi số của chính mình.

Hãy luôn sẵn sàng nắm bắt những cơ hội mới, học hỏi từ thực tế và vươn tới những thành công trong tương lai.
----------------------------------
VỀ DỰ ÁN IDAP
IDAP (Inclusive Digital Acceleration Program) – Tăng cường hệ sinh thái chuyển đổi số bao trùm cho DNNVV tập trung vào nông nghiệp và du lịch tại hai tỉnh tỉnh Lào Cai và Sơn La là dự án được tài trợ bởi GREAT (Dự án Thúc đẩy Bình đẳng Giới thông qua Nâng cao Hiệu quả Kinh tế Sản xuất Nông nghiệp và Phát triển Du lịch) do công ty Cổ phần KisStartup là đối tác thực hiện chính trong thời gian từ 2024 đến 2027.
Dự án “Thúc đẩy Bình đẳng giới thông qua Nâng cao Hiệu quả Kinh tế Sản xuất Nông nghiệp và Phát triển Du lịch tại hai tỉnh Lào Cai và Sơn La” (GREAT) là một sáng kiến do chính phủ Australia tài trợ và được quản lý bởi Cowater International. Giai đoạn một của GREAT được thực hiện từ năm 2017-2022 và giai đoạn hai (GREAT 2) sẽ được thực hiện từ năm 2024-2027 với tổng vốn đầu tư từ Chính phủ Úc là 67,4 triệu đô la Úc.
----------------------------------
Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ
Fanpage: https://www.facebook.com/kisstartup
Website: https://www.kisstartup.com/
Email: hello@kisstartup.com
Liên hệ:(+84) 0396292442 (Ms. Xuan)

Từ khóa: